Algemene informatie Terschelling

Terschelling is het middelste Nederlandse Waddeneiland. Sinds eeuwen heeft de mens de ligging van Terschelling benut. In vroegere dagen beschutte de Dellewalbaai de enige natuurlijke baai van Nederland - de vissers- en handelsschepen tegen storm en slecht weer. Tegenwoordig weten duizenden watertoeristen zich veilig in de prachtige passantenhaven. Ook het eiland zelf met zijn unieke sfeer, natuur en landschap is erg in trek bij toeristen. Daarmee zijn drie belangrijke pijlers van het eiland genoemd: de zee, het toerisme en de natuur.

De zee

Door de gunstige ligging aan het zeegat 't Vlie profiteerde Terschelling van de opkomst van de Hanzesteden rond de Zuiderzee. Later raakte het verbonden met Amsterdam en de Compagnieën. Uit die tijd stammen de initiatieven voor een vuurtoren en loodsdiensten.

De nauwe betrekkingen die Terschelling onderhield met de handelsvaart en de visserij resulteerde in 1875 in de oprichting van de zeevaartschool Willem Barentsz. Mede hierdoor en door de centrale ligging van het eiland zijn er belangrijke nautische diensten op het eiland gevestigd, zoals de vaarwegmarkeringsdienst, de Kustwacht en de verkeerscentrale Brandaris, die tevens Centrale Meldpost Waddenzee is.

Toerisme

De toename van vrije tijd in de tweede helft van de twintigste eeuw zorgde ook op Terschelling voor de opkomst van het toerisme. Waren de eerste voorzieningen nog van eenvoudige aard, gaandeweg is Terschelling een toeristisch product gaan leveren dat gezien mag worden. Er is en wordt nog steeds voor gewaakt dat dit niet ten koste gaat van de derde pijler waar de kracht van het eiland op rust, namelijk de natuur.

De natuur

De bijzondere combinatie van een strandwal en de daar achter gelegen kwelders maken dat er een unieke variatie aan landschappen bestaat. Het natuurschoon op Terschelling is het product van de samenwerking tussen mens en natuur. Zonder het opwerpen van de Stuifdijk ten oosten van Oosterend zou bijvoorbeeld het Europees Natuurreservaat De Boschplaat niet zijn ontstaan. Ook de prachtige bossen en het elzensingel-gebied zouden er zonder de mens niet zijn geweest, terwijl het Terschellinger product de 'cranberry' zonder menselijke bemoeienis niet zo goed wortel had kunnen schieten.
De polder is het resultaat van de agrarische bedrijvigheid. Een wijds en open gebied waar het menselijk gebruik en de natuurwaarden goed op elkaar zijn afgestemd. Tevens is de polder een van de vogelrijkste gebieden in Nederland. Op www.boerenopterschelling.nl kunt u meer lezen over de activiteiten en producten van de eilander boeren. 

De oppervlakte van de gemeente Terschelling bedraagt totaal 67.400 ha (8.935 ha land en binnenwater en 58.465 ha zee). Het grootste gedeelte hiervan is uiteraard Waddenzee.

Ligging en verbindingen

Terschelling wordt aan de noordkant begrensd door de Noordzee en aan de zuidkant door de Waddenzee. De dichtst bij zijnde haven aan de vaste wal is Harlingen. Deze havenplaats ligt hemelsbreed ongeveer 25 km van Terschelling en via de vaargeulen circa 35 km.

Het weer

Het eilandklimaat is, en maar weinigen weten dat, niet Nederlands. Gemiddeld schijnt de zon op het eiland tweemaal zo vaak als in de rest van Nederland. Er is ook meer wind, dat moet er eerlijkheidshalve bij gezegd worden. Maar die laat regenbuien snel overdrij¬ven en geeft het eiland haar schone lucht.

De langzaam veranderende temperatuur van het Noordzeewater is het hele jaar door merkbaar. De winters zijn zacht en sneeuwrijk. Het voorjaar is zonnig en groeizaam. De zomer koeler dan op het vaste land maar met veel zon. De herfst is lang met een prachtige lauwwarme septembermaand en mooi en geurig tot in oktober. Pas de novemberstormen maken daar een einde aan.

Waterwegverbindingen/scheepvaart

De vaartijd van Harlingen naar Terschelling bedragt ongeveer twee uur. De vaartijd van de sneldienst is ongeveer drie kwartier. Op sommige diensten wordt ook het buureiland Vlieland aangedaan.

Havens

Het gehele havengebied in West-Terschelling is in eigendom bij de gemeente Terschelling. Het gemeentelijk havenbedrijf (havenmeester 0562 - 442235) is verantwoordelijk voor het beheer en de exploitatie van de haven De Kom en de voormalige rijkshaven. Deze twee havens bieden plaats aan o.a de schepen van de reddingsmaatschappij, de lokale bergers, de veerboten, de Terschellinger vissersvloot, rondvaartboten en de zogenoemde bruine vloot.

In de Dellewalbaai is de Terschellinger passantenhaven gesitueerd. Deze modern ingerichte haven wordt beheerd door de Stichting Passantenhaven Terschelling (havenmeesters: tel. 0562 - 443337) en beschikt o.a. over een wasserette, een speeltuin, internet, brandstofvoorziening, water- en elktriciteitsvoorzingen op de steigers en een toiletgebouw.

Vliegverkeer

In noodgevallen kan de bevolking van Terschelling een beroep doen op de hulpdiensten voor helicoptervervoer. De helikopterlandingsplaats is centraal op het eiland westelijk van Midsland gesitueerd. Buiten deze bijzondere noodzaak tot vervoer door de lucht is verder geen vliegverkeer toegestaan.

Streekvervoer

Busmaatschappij Arriva onderhoudt een dienstregeling op het eiland. Dagelijks rijden er geregeld bussen van West-Terschelling naar West aan Zee en Oosterend en v.v. Een deel van deze busdiensten sluit aan op de vertrekkende en aankomende veerboten. Iedere zaterdag, dagelijks in de vakanties en in de maanden juli en augustus rijdt er in de late uren een nachtbus op Terschelling.

Wegen

De dorpen op het eiland worden met elkaar verbonden door de 15 kilometer lange Hoofdweg. Daarnaast zijn er enige zijwegen die leiden naar de strandovergangen. Voorts beschikt Terschelling over circa 83 kilometer fietspad. De fiets is dan ook het (vakantie)vervoermiddel bij uitstek.

Het voorzieningenpakket

Onderwijs

Terschelling heeft 5 basisscholen (3 openbaar en 2 bijzonder), verspreid over de kernen West-Terschelling, Midsland en Hoorn.
In Midsland, centraal op het eiland, staat de gemeentelijke scholengemeenschap 't Schylger Jouw voor VMBO. Om aansluiting met het HAVO- en VWO-onderwijs te bewerkstelligen is er een onderwijskundige overeenkomst met RSG Simon Vestdijk in Harlingen. In de eerste twee leerjaren neemt 't Schylger Jouw leerlingen op met een advies voor VMBO-bb t/m VWO, waarbij de leerlingen van alle niveau's door elkaar in de klassen geplaatst worden.
In West-Terschelling staat het Maritiem Instituut 'Willem Barentsz' (zeevaartschool), een aparte faculteit binnen de Stichting Noordelijke Hogeschool Leeuwarden.

Verder is het op Terschelling mogelijk volwasseneducatie te volgen. Jaarlijks wordt hiertoe een uitgebreid lesprogramma aangeboden. Ook hier is een vorm tele-leren mogelijk via het lesproject open and distance learning.

Volksgezondheid

Naast een uitgebreide eerstelijnsvoorziening (huisartsen, tandartsen en maatschappelijk werk), een fysiotherapiepraktijk, gezins- en bejaardenzorg en thuiszorg, beschikt Terschelling over een zorgcentrum/verpleegtehuis (inclusief  psychogeriatrische bedden).

Sport en ontspanning

Terschelling heeft een rijk en gevarieerd verenigingsleven. Terschelling beschikt over verschillende binnen- en buitensport¬accommodaties (voetbalvelden te West-Terschelling, Midsland en Hoorn; een tenniscomplex aan de Sportlaan te West-Terschelling en sportzalen te West, Midsland en Hoorn). Naast de mogelijk¬heden om in zee te zwemmen heeft Terschelling ook een prachtig gelegen overdekt zwembad, het subtropisch zwemparadijs 'De Dôbe' in West-Terschelling.
De nabijheid van de zee brengt met zich mee dat watersport in het algemeen en zeil-, kano- roei- en surfsport in het bijzonder goed bedreven kunnen worden.
Er wordt op het eiland ook veel paard gereden. Een omvangrijk net van ruiter- en menpaden nodigt daartoe ook wel uit. Paarden zijn op een aantal plaatsen te huur.
Op Terschelling wordt vooral 's winters, maar natuurlijk ook in de zomer voor de toeristen, veel gedaan aan het in ere houden van typisch Terschellinger gebruiken c.q. culturele activiteiten. Er zijn mogelijkheden te over om hier aan deel te nemen (van een cursus splitsen en knopen tot het zingen van 'oude liederen').

Recreatie en toerisme

De belangrijkste pijler van de werkgelegenheid is het toerisme. Terschelling biedt met zijn meer dan 70 voornamelijk kleinschalige kampeerterreinen, groepsaccommodaties en (appartementen)hotels en pensions een gevarieerd slaapplaatsenaanbod. De zomerwoningen en appartementen op Terschelling bieden slaapplaats aan ruim 5.000 'bad'gasten. Daarnaast biedt de passantenhaven in West-Terschelling ligplaats aan zo'n 350 schepen en is de haven voor de zogenaamde bruine vloot (charterzeilschepen) regelmatig gevuld met rond de 30 vaartuigen.

Uit deze cijfers blijkt zonneklaar dat de mogelijkheden voor de verblijfsrecreant op Terschelling talrijk zijn. Exclusief de havens heeft Terschelling een totale capaciteit van ongeveer 20.000 bedden.